Pojęcia wzór użytkowy i wzór przemysłowy często są ze sobą mylone, a niekiedy wręcz błędnie stosowane zamiennie. Tymczasem odnoszą się do nieco innych kwestii. W dalszej części naszego wpisu dowiesz się, czym są wzory użytkowe i przemysłowe oraz jakie jest ich zastosowanie.
Wzór użytkowy
Art. 94 Prawa własności przemysłowej definiuje wzór użytkowy jako „nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci”. Zatem ma on charakter wyłącznie techniczny (dotyczy jakiejś dziedziny techniki). Może dotyczyć takich cech produktu jak kształt czy budowa. Aby dany wzór mógł być objęty ochroną, rozwiązanie musi być również nowe (nigdy wcześniej nie było przedstawione) i — co w tym przypadku bardzo ważne — użyteczne, a więc realizujące praktyczny cel. Oczywiście musi też spełniać wszystkie wymogi Urzędu Patentowego UR, w tym przejść całą procedurę związaną z ochroną wzoru użytkowego.
Ważne jest, że wzorem użytkowym mogą być objęte przedmioty o trwałej postaci. Ochronie nie będą więc podlegać cechy estetyczne, a także sprzeczne z porządkiem publicznym czy dobrymi obyczajami. Najczęściej są to konkretne wyroby, często określane mianem „małych wynalazków” np. zapalniczka o nietypowym kształcie, krzesło o oryginalnej konstrukcji, specyficzne opakowanie na cukierki, but rehabilitacyjny, siedzenie rowerowe, zamek do drzwi, panel sterowania, uchwyt grzejnika, młot elektryczny, podajnik papieru, kombajn do zbierania owoców itd.
Wzór przemysłowy
Zgodnie z art. 102 ust. 1. ustawy Prawo własności przemysłowej wzór przemysłowy to: „nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację”. W tym przypadku uwzględniane są nowe postaci istniejących wytworów lub ich fragmentów. Istotne są ich unikatowe cechy zewnętrzne, takie jak: kształt, faktura, kolorystyka, ornamentacja, materiał, z jakiego zostały wykonane. Zatem w przeciwieństwie do wzorów użytkowych nie jest istotna techniczna czy użytkowa specyfika danego produktu.
Wzorem przemysłowym mogą być objęte m.in. nowe fasony ubrań (np. butów, sukienek, spodni), opakowania produktów, wyjątkowy kolor lakieru do paznokci, wyroby tekstylne, meble, panele podłogowe, ozdobne czcionki i litery, zabawki itd.
